Thoái hóa mạch máu não là gì và nguy hiểm như thế nào?

Thoái hóa mạch máu não là một thuật ngữ khá rộng và phức tạp, bao gồm nhiều dạng tổn thương mạch máu não nhỏ. Nguyên nhân gây ra thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp và đái tháo đường. Cũng giống như các bệnh lý mạch máu khác, đây có thể là tình trạng nghiêm trọng và nguy hiểm nếu không kịp thời phát hiện.

Thoái hóa mạch máu não là tình trạng cần được phát hiện kịp thời

Thoái hóa mạch máu não là gì?

Ai cũng hiểu rằng bộ não quan trọng như thế nào đối với cơ thể, não bộ điều khiển mọi hoạt động, kiểm soát mọi tư duy của chúng ta. Não bộ hoạt động bình thường thì chúng ta mới có thể vận động, sinh hoạt, làm việc và học tập bình thường.

Và nguồn nuôi dưỡng não bộ chính là hệ thống mạch máu não, với chức năng chính là cung cấp lượng máu oxy cần thiết tới não bộ để đáp ứng nhu cầu cho não hoạt động. Với nhu cầu cần 20-25% lượng máu toàn cơ thể dành cho não bộ, có thể nói nếu thiếu đi hệ thống này sẽ làm ảnh hưởng tới não bộ và thậm chí gây tổn thương cho não bộ.

Tuy nhiên hiện nay ngày càng nhiều các trường hợp xảy ra tổn thương ở hệ thống mạch máu não do tác động từ cả bên trong lẫn bên ngoài. Các trường hợp này được gọi chung là thoái hóa mạch máu não.

Thoái hóa mạch máu não (Cerebral Small Vessel Disease) là một nhóm các bệnh lý ảnh hưởng đến các mạch máu nhỏ trong não, dẫn đến tổn thương và suy giảm chức năng của các cấu trúc não. Nếu không được kịp thời phát hiện, các thoái hóa này sẽ làm ảnh hưởng tới hoạt động của não bộ và thậm chí có thể gây ra tai biến hoặc đột tử.

Thoái hóa mạch máu não là nhóm các bệnh lý liên quan tới mạch máu nhỏ trong não

Nguyên nhân gây thoái hóa mạch máu não

Hệ thống mạch máu não với chức năng đưa máu oxy cùng dưỡng chất tới não bộ và có liên quan mật thiết tới sức khỏe não bộ nói chung. Mạch máu khỏe mạnh thì cơ thể khỏe mạnh, và ngược lại nếu mạch máu có vấn đề thì hoạt động ở não bộ sẽ bị ảnh hưởng. Gây nên tình trạng rối loạn khả năng vận hành do não bộ suy giảm chức năng chỉ đạo.

Các nguyên nhân dẫn đến thoái hóa mạch máu não thường thường liên quan đến sự xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, và các yếu tố khác gây tổn thương mạch máu nhỏ. Có thể kể đến vài nguyên nhân như:

Xơ vữa mạch máu não

Các mảng xơ vữa hình thành dần do tình trạng tích tụ cholesterol và các tế bào máu ở lớp lót bên trong mạch máu não. Tình trạng này thường tiến triển chậm, nhưng khi mảng xơ vữa dần cứng lại sẽ làm hẹp lòng động mạch và làm gián đoạn khả năng lưu thông máu tới não bộ. Càng nhiều cholesterol trong máu thì nguy cơ xảy ra tắc nghẽn mạch máu não càng cao, dẫn tới tổn thương mạch máu não càng nghiêm trọng.

Ngoài ra, cục máu đông cùng cholesterol cũng là nguyên nhân dẫn tới tắc nghẽn hoàn toàn lòng mạch, chặn đứng nguồn máu cung cấp tới não và dẫn tới tai biến. Lúc này chỉ trong vòng vài phút các tế bào não sẽ dần chết đi nhanh chóng, cùng với các biểu hiện thường gặp của tai biến như liệt nửa mặt, tê liệt tay chân, mất khả năng ngôn ngữ, mất thị lực, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng.

Bên cạnh đó, các mảng bám xơ vữa cũng có thể khiến cho mạch máu não ở một vị trí nào đó bị vỡ ra do áp lực quá cao. Xuất huyết não sẽ khiến máu chảy vào các nhu mô não và gây đột quỵ cực kỳ nguy hiểm.

Xơ vữa mạch máu não là tác nhân cực kỳ nguy hiểm

Tăng huyết áp

Huyết áp tăng cao được chứng minh là tác nhân gât ảnh hưởng trực tiếp tới mạch máu và đặc biệt là các mạch máu nhỏ ở não cũng như ở tim. Huyết áp thường xuyên ở mức cao khiến áp lực dồn lên thành động mạch chủ càng nhiều, lâu dần sẽ làm thành mạch bị giãn nở và suy yếu. Điều này dẫn tới nguy cơ phình mạch nhỏ của não, bóc tách thành động mạch, gây tổn thương thành mạch và thậm chí là vỡ mạch và chảy máu não.

Đái tháo đường

Vấn đề của những người mắc tiểu đường đó là sự rối loạn kiểm soát đường huyết, dẫn tới lượng đường trong máu quá cao. Nó kéo theo các rối loạn chức năng đồng thời làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu. Tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành cục máy đông ở lòng động mạch, gây tắc nghẽn mạch máu não.

Bên cạnh đó, khi lớp nội mạc bị suy yếu sẽ dễ dàng khiến các phân tử chất béo thấm vào trong và gây nên xơ vữa mạch máu. Như đã nói ở trên, mảng xơ vữa sẽ làm cản trở chức năng tuần hoàn máu và gây ảnh hưởng tới các mạch máu nhỏ trong não.

Đái tháo đường cũng là yếu tố nguy cơ gây ảnh hưởng tới mạch máu não

Các yếu tố khác gây tổn thương mạch máu nhỏ

Một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tổn thương cho mạch máu não phổ biến mà chúng ta thường gặp bao gồm:

• Thói quen hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, chất kích thích
• Thường xuyên bị stress, trầm cảm
• Người cao tuổi, thừa cân, béo phì
• Trong gia đình có người đã từng bị tai biến mạch máu não
• Dị dạng mạch máu não bẩm sinh
• Có bệnh lý mạch máu: như bóc tách động mạch, bệnh viêm động mạch, tình trạng rối loạn đông máu, bệnh động mạch ngoại biến, bệnh động mạch vành, hẹp động mạch cảnh…
• Lạm dụng một số loại thuốc
• Do chấn thương ở vùng đầu

Có khá nhiều yếu tố nguy cơ làm tổn thương mạch máu não

Nhận biết biểu hiện thoái hóa mạch máu não

Các biểu hiện lâm sàng của tình trạng thoái hóa mạch máu não có thể bao gồm sa sút trí tuệ, đột quỵ, rối loạn vận động, và thay đổi hành vi. Người bệnh và người thân cần chú ý theo dõi các triệu chứng để có thể nhanh chóng có phương án xử trí kịp thời.

Theo các bác sĩ European Wellness,  trên hình ảnh chụp MRI có thể thấy được những tổn thương mạch máu nhỏ do thoái hóa mạch máu não dưới dạng các vùng trắng trên não. Tuy nhiên để chẩn đoán chính xác hơn, cần thực hiện những kiểm tra kỹ càng hơn và kết hợp với những biểu hiện lâm sàng cụ thể.

Một số biểu hiện cho thấy có sự tổn thương ở mạch máu não bao gồm:

• Đau đầu, chóng mặt, ù tai
• Nghe kém, mờ mắt, giảm tầm nhìn
• Chứng hay quên, sa sút trí tuệ, giảm khả năng ghi nhớ
• Gặp khó khăn khi thực hiện một hành động vận động nào đó
• Khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ giảm sút, nói chuyện không logic, nói líu ríu, hay lặp lại.
• Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ kéo dài
• Thay đổi hành vi như dễ cáu gắt, dễ hờn dỗi, nóng giận không lý do
• Chán ăn, sụt cân nhanh, rối loạn đường tiêu hóa
• Liệt mặt hoặc mất cảm giác ở các chi.

Nhận biết kịp thời các biểu hiện khi bị tổn thương mạch máu não

Nếu có những biểu hiện như kể trên, người bệnh không nên chủ quan mà cần nhanh chóng tới các trung tâm y tế để được chẩn đoán chuyên sâu. Các bác sĩ sẽ tìm ra chính xác nguyên nhân và từ đó có phương án cải thiện kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm hơn xảy ra.

Cách điều trị thoái hóa mạch máu não

Chiến lược của việc điều trị nằm ở việc kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, từ đó hạn chế triệu chứng cũng như làm giảm tình trạng bệnh tiến triển. Sau đây là một vài phương pháp phổ biến giúp kiểm soát hiệu quả:

• Kiểm soát tình trạng rối loạn lipid máu: Bằng việc duy trì cân nặng ổn định, tránh thừa cân, béo phì, tránh nguy cơ hình thành mảng bám xơ vữa.
• Điều hòa huyết áp: sử dụng kết hợp các biện pháp theo lời bác sĩ để kiểm soát mức huyết áp ổn định, tránh nguy cơ cao huyết áp để bảo vệ mạch máu.
• Cải thiện bệnh tiểu đường: Nếu đang mắc tiểu đường, hãy thực hiện điều trị theo đúng phác đồ bác sĩ đưa ra để nhanh chóng kiểm soát tốt đường huyết.
• Cải thiện triệu chứng: Một số triệu chứng có thể được cải thiện bằng việc sử dụng thuốc giảm đau, nghỉ ngơi, thay đổi lối sống lành mạnh.
• Tầm soát sức khỏe: Là cách giúp phát hiện sớm các vấn đề bất thường nhỏ nhất ở mạch máu, từ đó có phương án dự phòng sớm.

Tại bệnh viện European Wellness hiện đã và đang áp dụng các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu dựa trên công nghệ y sinh với phác đồ điều trị chuẩn châu Âu. Giúp phòng ngừa và cải thiện những bệnh lý liên quan tới mạch máu não và đặc biệt là ngăn chặn biến chứng nguy hiểm nhất đó là đột quỵ.

Tầm soát đột quỵ bằng hệ thống máy móc y sinh hiện đại tại European Wellness

Khi phát hiện các biểu hiện bất thường, lời khuyên cho mọi người là không nên để bệnh nhân ở nhà và thực hiện những mẹo chữa trị dân gian, vừa không có hiệu quả vừa có thể làm bỏ lỡ “thời gian vàng” để cấp cứu người bệnh.

Tóm lại, thoái hóa mạch máu não là những bệnh lý có liên quan tới sự tổn thương các mạch máu nhỏ trong não, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng hoạt động của não bộ. Các trường hợp thoái hóa mạch máu não cần được phát hiện kịp thời, tìm ra đúng nguyên nhân và có hướng xử lý nhanh chóng nhằm hạn chế tối đa những nguy cơ biến chứng như đột quỵ hay tử vong.

Liên hệ ngay với European Wellness để được tư vấn phương pháp phòng ngừa đột quỵ và bảo vệ sức khỏe ngay hôm nay nhé!