Cây chùm ngây trị bệnh gì? 5 câu hỏi thường gặp về cây chùm ngây

Cây chùm ngây là loại cây dân dã, chứa nhiều dược tính quý giá có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, để khai thác trọn vẹn lợi ích của loại thảo mộc này, cần có kiến thức sử dụng đúng cách. Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc “Cây chùm ngây trị bệnh gì?” và cung cấp 5 câu trả lời cho những ứng dụng phổ biến nhất của loại cây “siêu thực phẩm” này.

Cây chùm ngây là gì?

Cây chùm ngây, hay còn được biết đến với tên khoa học Moringa Oleifera, là một loài cây bản địa có nguồn gốc từ miền Bắc Ấn Độ. Nhờ sức sống mãnh liệt và khả năng thích nghi tốt, chùm ngây đã vươn rộng tầm phủ sóng của mình đến khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới, bao gồm cả châu Á và châu Phi. Trong đó, khí hậu nhiệt đới tại Việt Nam cũng là mảnh đất lý tưởng để cây sinh sôi và phát triển.

Cây chùm ngây,với đặc trưng thân gỗ nhỏ nhắn, sở hữu chiều cao ấn tượng theo từng giai đoạn phát triển, trung bình từ 5 – 10 mét. Khi còn non trẻ ở tuổi 1, cây đã có thể vươn cao đến 5 – 6 mét, đường kính thân đạt 10 cm. Bước vào giai đoạn trưởng thành (3 – 4 tuổi), chùm ngây tiếp tục phát triển mạnh mẽ, với chiều cao trung bình từ 5 – 10 mét.

Hình ảnh cây chùm ngây

Cây chùm ngây khoác lên mình lớp vỏ dày màu xám trắng, có các rãnh vết nứt. Khi bị thương, lớp vỏ tiết ra chất gôm màu trắng, dần chuyển sang màu nâu đỏ hoặc nâu đen theo thời gian. Thân cây mọc thẳng tắp, không gai và không ngừng vươn cao mỗi ngày để có thể dang tay che bóng mát.

Lá chùm ngây thuộc dạng lá kép, mọc so le nhau, mang một màu xanh mốc đặc trưng. Màu trắng tinh khôi là màu hoa của cây chùm ngây, mọc thành chùm và thường nở rộ vào tháng 4- 6. Quả chùm ngây mang hình dáng tam giác độc đáo, mọc thõng xuống như những chuỗi hạt ngọc. Bên trong lớp vỏ nâu ẩn chứa ít nhất 20 hạt, với màu nâu tối hoặc sáng, được bao bọc bởi lớp cánh trắng để tạo thêm sự khác biệt.

Thành phần hoạt chất có trong cây chùm ngây

Cây chùm ngây không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng mà còn là nguồn dược liệu tiềm năng với nhiều ứng dụng đa dạng trong y học. Mỗi bộ phận của cây chùm ngây sẽ chứa các thành phần hóa học riêng biệt mang lại nhiều công dụng khác nhau đối với sức khỏe:

• Vỏ cây: Chứa chất gôm, sterol và benzylamin, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, hạ huyết áp, kháng khuẩn và chống viêm.
• Rễ cây: Giàu glucosinolate, giúp thanh lọc cơ thể, giải độc gan, tăng cường miễn dịch, đồng thời làm giảm nguy cơ ung thư do stress oxy.
• Lá cây: Nổi tiếng với hàm lượng vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa dồi dào như protein, vitamin B6, vitamin C, Riboflavin, vitamin A,… hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch, hệ miễn dịch, tiêu hóa, đồng thời phòng ngừa ung thư.
• Hoa chùm ngây: Chứa polysaccharides, giúp hạ đường huyết, điều hòa huyết áp, cải thiện trí nhớ.
• Hạt chùm ngây: Giàu glucosinolate và peptit, có tác dụng chống ung thư, kháng khuẩn, hỗ trợ tiêu hóa.
• Toàn thân cây: Chứa pterygospermin, giúp kháng khuẩn, chống nấm, giảm đau và hạ sốt.

Cây chùm ngây trị bệnh gì?

Đối với y học cổ truyền:

Cây chùm ngây có rất nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, chúng được ứng dụng trong nhiều bài thuốc dân gian và mang lại hiệu quả trong hỗ trợ và điều trị bệnh như:

• Kích thích hệ tiêu hóa khỏe mạnh: Lá, cành non, hoa và quả xanh của cây chùm ngây được sử dụng để đun sôi lấy nước uống, giúp kích thích hệ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
•  Tăng cường tiết sữa mẹ: Đối với phụ nữ sau sinh, lá chùm ngây có thể dùng riêng hoặc kết hợp cùng các vị thuốc khác để lợi sữa, giúp mẹ có nguồn sữa dồi dào, thơm ngon cho con bú.
• Thanh lọc cơ thể: Lá già sau khi phơi khô đem sắc uống có tác dụng lợi tiểu nhẹ, giúp thanh lọc cơ thể, đào thải độc tố, giảm căng thẳng cho hệ tiết niệu, hạn chế hình thành sỏi thận.
• Hỗ trợ điều trị phong tê thấp: Tinh dầu ép từ hạt chùm ngây sau khi pha loãng và xoa bóp lên các khớp bị đau nhức, cứng khớp, chúng có tác dụng giảm đau, cải thiện tình trạng phong tê thấp, đặc biệt hiệu quả đối với người bị thoái hóa khớp.
•  Hỗ trợ điều trị viêm nhiễm ngoài da: Cây chùm ngây được giã nhuyễn và bôi ngoài da có thể hỗ trợ điều trị các bệnh viêm nhiễm ngoài da, làm dịu làn da kích ứng, tổn thương do côn trùng đốt hay sưng đỏ.

Lợi ích cây chùm ngây đối với y học cổ truyền

Đối với y học hiện đại:

Ẩn mình trong kho tàng y học dân gian thời gian dài, cây chùm ngây không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng mà còn là dược liệu quý với vô vàn công dụng. Nhờ các hoạt chất dinh dưỡng dồi dào, chùm ngây đã được nghiên cứu và trở thành viên ngọc sáng trong nền y học hiện đại.

Tăng cường hệ miễn dịch: Chùm ngây chứa hàm lượng vitamin cao, kết hợp với các hoạt chất chống oxy hóa, kẽm, sắt, selen sẽ cung cấp những dưỡng chất thiết yếu cho hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả. Đồng thời, cây chùm ngây sẽ kích thích sản sinh tế bào miễn dịch – các chiến binh bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus,…

Chống oxy hóa: Nguồn dinh dưỡng có trong chùm ngây sẽ giúp trung hòa các gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, từ đó ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh lão hóa như: Alzheimer, Parkinson,… Cây chùm ngây có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, gấp nhiều lần so với các thực phẩm như trà xanh, bông cải xanh.

Cân bằng lượng đường trong máu: Chất xơ trong chùm ngây giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu, hạn chế sự tăng đột ngột của lượng đường huyết sau khi ăn. Ngoài ra, một số hoạt chất có trong chùm ngây có khả năng kích thích sản sinh và làm tăng độ nhạy của insulin, duy trì và cân bằng lượng đường trong máu.

Lợi ích cây chùm ngây đối với y học hiện đại

Ngăn ngừa tình trạng thiếu máu: Điểm nổi bật của chùm ngây nằm ở hàm lượng sắt dồi dào, vượt trội so với các loại thực phẩm thông thường. Cụ thể, trung bình 100g lá chùm ngây khô chứa khoảng  28mg sắt, cao hơn nhiều so với thịt bò. Vì thế chùm ngây được ứng dụng nhầm bổ sung sắt cho những bệnh nhân thiếu máu.

Chăm sóc da: Chùm ngây chứa hàm lượng vitamin A, C, E, kẽm, selen dồi dào – những dưỡng chất thiết yếu cho da khỏe mạnh, rạng rỡ. Bên cạnh đó, với những đặc tính đặc biệt, cây chùm ngây có thể bảo vệ da khỏi tác hại của môi trường, ngăn ngừa lão hóa, chống viêm do mụn hiệu quả.

Hỗ trợ phòng ngừa  ung thư: Gốc tự do là những phân tử không ổn định, có thể gây tổn thương tế bào và dẫn đến ung thư. Chất chống oxy hóa trong chùm ngây giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, từ đó giúp hỗ trợ phòng ngừa ung thư hiệu quả.

Cải thiện chức năng gan: Silymarin – một hợp chất trong lá chùm ngây có tác dụng giảm viêm và tăng cường chức năng gan. Bên cạnh đó, các chất khác giúp gan cải thiện hệ tiêu hóa, hỗ trợ gan trong việc đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.

Cải thiện chức năng tim mạch: Lá của cây chùm ngây chứa hàm lượng lớn chất chống oxy hóa có thể giúp ổn định lượng cholesterol, nhờ vậy giảm tối đa nguy cơ mắc nhiều bệnh lý về tim mạch.

Hướng dẫn sử dụng cây chùm ngây đúng cách

Chùm ngây từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm bổ dưỡng và đa dạng trong cách sử dụng.

Nấu ăn:

Chùm ngây là loại rau phổ biến, có vị gần giống rau ngót, thường được dùng nấu canh hằng ngày. Lá chùm ngây có thể ăn sống hoặc làm sinh tố, mang đến hương vị thơm ngon và nhiều dưỡng chất.

Làm thuốc:

Nhờ sở hữu nhiều đặc tính quý giá, chùm ngây được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, để ứng dụng hiệu quả, cần có sự tư vấn và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ để đảm bảo an toàn và phù hợp với từng bệnh.

Cách sử dụng cây chùm ngây

Lưu ý khi sử dụng:

Phụ nữ mang thai: Tuy chùm ngây có nhiều lợi ích, nhưng phụ nữ mang thai không nên sử dụng tần suất thường xuyên vì có thể gây co cơ trơn tử cung, dẫn đến sảy thai.

Người đang sử dụng thuốc: Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng chùm ngây vì có thể xảy ra tương tác thuốc.

Các câu hỏi thường gặp

Dưới đây là 5 câu hỏi thường gặp về cây chùm ngây:

1. Liều dùng mỗi lần là bao nhiêu?

Ăn rau chùm ngây với lượng vừa phải (khoảng 50-100g/ngày) mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, ăn quá nhiều có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

2. Cây chùm ngây có gây ra tác dụng phụ không?

• Hạ đường huyết: Cây chùm ngây có thể gây hạ đường huyết ở người bệnh tiểu đường. Vì thế cần theo dõi đường huyết của người dùng khi sử dụng.
• Tiêu chảy: Dùng quá nhiều chùm ngây có thể gây tiêu chảy, đặc biệt ở người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
• Gây co cơ trơn tử cung: Phụ nữ mang thai không nên sử dụng chùm ngây vì có thể gây sảy thai.
• Dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với chùm ngây, biểu hiện như ngứa, nổi mẩn đỏ, khó thở,…

3. Cây chùm ngây có thể tương tác thuốc nào?

• Thuốc hạ huyết áp: Cây chùm ngây có thể làm tăng hiệu quả của thuốc hạ huyết áp, dẫn đến hạ huyết áp quá mức.
• Thuốc chống đông máu: Cây chùm ngây có thể làm tăng thời gian đông máu, dẫn đến nguy cơ chảy máu cao hơn.
• Thuốc lợi tiểu: Cây chùm ngây có thể làm tăng tác dụng của thuốc lợi tiểu, dẫn đến mất nước và điện giải.

4. Có nên uống rau chùm ngây chữa ung thư không?

Hiện nay, chưa có đủ bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả của rau chùm ngây trong việc điều trị ung thư. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy chùm ngây có chứa các chất chống oxy hóa có thể giúp hỗ trợ phòng ngừa ung thư.

5. Hạt chùm ngây ăn sống được không?

Hạt chùm ngây có thể ăn sống sau khi rang chín. Tuy nhiên, nên ăn lượng vừa phải vì hạt chùm ngây có thể gây khó tiêu hóa nếu ăn quá nhiều.

Những câu hỏi thường gặp về cây chùm ngây

Bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về cây chùm ngây, từ đặc điểm, công dụng, cách sử dụng đến những lưu ý quan trọng. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây chùm ngây và sử dụng nó một cách hiệu quả, an toàn để nâng cao sức khỏe cho bản thân và gia đình.